De hydrofiel-lipofiel-balans (HLB) geeft de verhouding weer van het polair gedeelte (hydrofiele groepen) ten opzichte van het apolair gedeelte (lipofiele groepen) van een oppervlakte-actieve stof (= emulgator). De HLB-waarde varieert van 0 tot 40. HLB-waarden lager dan 7 duiden op emulgatoren die beter oplosbaar zijn in olie en HLB-waarder hoger dan 7 duiden op emulgatoren die beter oplosbaar zijn in water.

Indien een geschikte emulgator gekozen moet worden voor het bereiden van een stabiele emulsie, moet er gekeken worden naar de vereiste HLB-waarde voor de lipofiele component en naar het gewenste emulsietype. Wanneer er verschillende lipofiele componenten aanwezig zijn moet er rekening gehouden worden met de procentuele samenstelling van de vetcomponenten om de vereiste HLB-waarde te bereken.

De tabellen in bijlage geven de HLB-waarden van veel voorkomende emulgatoren (tabel 1) en de vereiste HLB-waarden voor lipofiele bestanddelen (tabel 2).

Tabel 1. Emulgatoren en hun HLB-waarden.

Emulgator

HLB

Arabische Gom

11.8

Cetylalcohol

15

Geëthoxyleerde en gehydrogeneerde ricinusolie (Cremophor®RH40)

14-16

Geëthoxyleerde en gehydrogeneerde ricinusolie (Cremophor®RH60)

15-17

Glycerol monostearaat (Cutina® MD)

3.8

Kalium oleaat

±20

Kalium stearaat

±20

Methylcellulose

13.8

Natriumcetylstearylsulfaat (lanette E)

±40

NatriumCMC

13.2

Natrium dioctylsulfosuccinaat (Aerosol OT®)

±30

Natrium laurylsulfaat (Texapon K12®)

±40

Natrium oleaat

±13

Natriumstearaat

±13

Oleïnezuur

1.0

PEG (20) cetylether (Emulgin® C1000, Brij 58®)

15.7

PEG (20) cetylstearylether (Emulgine®B2 , Cremophor®O)

16.1

PEG (6) cetylstearylether + stearylalcohol (Cremophor® A6)

10-12

PEG (25) cetylstearylether + stearylalcohol (Cremophor® A25)

15-17

PEG (4) laurylether (Brij 30®)

9.7

PEG (23) laurylether (Brij 35®)

16.9

PEG (40) ricinylether (Cremophor® EL)

14.5

PEG (7) gehydrog. ricinusolie (Cremophor® WO)

5.0

PEG (20) sorbitan monolauraat (Tween 20®)

16.7

PEG (5) sorbitan monolauraat (Tween 21®)

13.3

PEG (20) sorbitan monopalmitaat (Tween 40®)

15.6

PEG (20) sorbitan monostearaat (Tween 60®)

14.9

PEG (5) sorbitan monostearaat (Tween 61®)

9.6

PEG (20) sorbitan monotristearaat (Tween 65®)

10.5

PEG (20) sorbitan monooleaat (Tween 80®)

15.0

PEG (5) sorbitan monooleaat (Tween 81®)

10.0

PEG (20) sorbitan monotriolaat (Tween 85®)

11.0

PEG (8) stearaat (Myrj 45®)

11.1

PEG (9) stearaat (Cremophor® S9)

12

PEG (27) stearaat (Myrj 49®)

15.0

PEG (33) stearaat (Myrj 51®)

16.0

PEG (40) stearaat (Myrj 52®)

16.9

PEG (50) stearaat (Myrj 53®)

17.9

PEG (20) stearylether (Brij 78®)

15.4

PEG (2) wolvetalcoholether (Brij 72®)

4.9

Tragacanth

11.9

Triethanolamineoleaat

12.0

Sorbitan nimolauraat (Span 20®)

8.6

Sorbitan monopalmitaat (Span 40®)

6.7

Sorbitan monostearaat (Span 60®)

4.7

Sorbitan monolauraat (Span 62®)

5.9

Sorbitan monotristearaat (Span 65®)

2.1

Sorbitan monooleaat (Span 80®)

4.3

Sorbitan monotrioleaat (Span 85®)

1.8

Sorbitan sesquioleaat (Arlacel 83®)

3.7

Stearylalcohol

14

 

Tabel 2. Vereiste HLB-waarde voor lipofiele bestanddelen.

Lipofiele fase

Vloeibare W/O emulsies

Vloeibare O/W emulsies

arachisolie

6-7

-

bijenwas

4

12

capryl/caprine triglyc. (Miglyol)

5

-

carnaubawas

-

15

cetaceum

1.8

9

cetiol

3.8

7.9

cetylalcohol

-

15

cetylpalmitaat

-

10

chloroform

-

16

kokosnootolie

5

-

dennenolie

-

16

ethylbenzoaat

-

13

isopropylmyristaat

-

11-12

isopropylpalmitaat

-

11-12

jojobaolie

6-7

-

laurylalcohol

-

14

maisolie

6

-

methylsalicylaat

-

16

oliezuur

-

17

oleylalcohol

-

13-14

octylmethoxycinnamaat

-

8

palmolie

-

10

paraffineolie

4

10-11

paraffinewas

4

8

plantaardige oliën

ca.5

ca.10

reuzel

5

-

ricinusolie

-

14

ricinusolie gehydrog.

-

8

siliconenolie

5

-

sojaolie

6

-

stearinezuur

6

15

stearylalcohol

-

14

vaseline

5

12

vit. A palmitaat

6

-

vit.E

6

-

wolvet

8

10